Jaren geleden werkte ik voor een levensmiddelenbedrijf in de buurt, het bedrijf was onderdeel van een concern waar meerdere foodbedrijven onder vielen. Met kerst kregen we - een voor mij - droompakket. De highlights & nieuwe producten van elk zusterbedrijf zaten in het pakket. Bakproducten, broodbeleg, kookgranen en siropen, allemaal nieuwe dingen om te proberen! In 1 van de jaren was de 'warme wintersiroop' echt mijn favoriet uit het pakket. Een paar collega's mopperden erover en ik verzamelde enkele flessen in ruil voor andere inhoud uit mijn pakket. De Warme wintersiroop beviel me zo goed, dat ik zelfs rond Pasen nog een rondje deed bij de collega's, met de vraag bij wie de fles achterin de kast was beland, en of ik die dan mocht hebben. De siroop ging uit het assortiment, maar ik had een lekker voorraadje. Siropen bederven niet zo snel, ze waren verpakt in glas en nog nooit open geweest, ik kon er nog even lekker mee vooruit. Maar ja, er kwam een moment dat die laatste fles leeg was. En ik was er oprecht verdrietig om. Ik hou niet zo van frisdrank en vooral in de winter drink ik graag warme dranken. Thee natuurlijk, koffie, soms chocolademelk, maar wat is het heerlijk om nog wat alternatieven te hebben, gewoon voor de afwisseling. Dus, dan zelf maar experimenteren. Ik maakte jarenlang een siroop die mij goed beviel. Bijvoorbeeld door het vocht van de stoofpeertjes extra te zoeten en te kruiden, of met vruchten en specerijen. Ondertussen heb ik wat jaren 'ervaring' en een paar succescombinaties. Die deel ik hier graag met je! Succesnummer 1 Appel/peer/kweepeer - sap van deze vruchten - Combineren heerlijk met - je raad het al, kaneel. Ik vind kaneel lekker, maar vind het soms wel een beetje 'flauw', een paar kruidnagels en een paar kardemompeulen kunnen dat goed oppeppen. Hou je echt van pit, dan kun je ook nog een paar peperkorrels toevoegen. Een siroop maak je als volgt: ongeveer gelijke delen sap & suiker, (DUs, bv. 500 ml sap + 500 g suiker), als appelsap kun je ook een fles lekkere appelsap als basis gebruiken!) dat laat je koken en je roert tot de suiker is opgelost, dan voeg je de specerijen toe. Een paar minuten laten koken.... en daarna in schone flessen afvullen en afsluiten. Zorg dat de specerijen goed hebben meegekookt en dat je de flessen goed vol vult. Om de siroop iets frisser te maken kun je wat citroenzuur of citroensap toevoegen. deze voeg je op het laatst toe - de siroop laat je daarna niet meer doorkoken, want dan gaat de siroop geleren. Dat is niet handig ;-) De siroop wordt het lekkerst na - in ieder geval enkele weken - bewaren. Dan trekken de smaken van de specerijen er goed door. Bewaar op een koele en donkere plaats. Toprecept 2 Spiced orange - sinaasappelsiroop met specerijen Ik ben dol op citrusvruchten, in al hun verscheidenheid. Bij deze tijd van het jaar hoort wel een beetje de sinaasappel. Voor deze siroop gebruik ik weer gelijke delen sap en suiker (dus bv. 500 ml sap + 500 g suiker), je volgt de beschrijving voor de eerste siroop maar je voegt geen kaneel en kruidnagel, maar kardemom, rode peperkorrels en een paar pimentkorrels toe. Je kookt de specerijen even mee en vult de siroop af in schone flessen. * varianten op dit recept zijn bijvoorbeeld: toevoegen van dunne schijfjes (gedroogde) rode peper (ja, die waar die zaadjes binnenin zitten) - dit wordt een spicy variant! En bijvoorbeeld rozemarijn. Volg je gevoel, met de smaken die je lekker vindt! Andere citrusvruchten gebruiken kan natuurlijk ook... Last but not least, nummer 3 Eindejaarssiroop zou deze kunnen heten, want hij doet het geweldig als een alcoholvrije vervanging van bisschopswijn of Glühwein. Maar ja, waarom zou je je beperken tot het drinken van iets lekkers alleen richting het eind van het jaar? Om deze siroop te maken verzamel ik door het jaar heen verschillende vruchten het bos, park, tuin en groenstrook zijn prachtige plekken om te oogsten. Tenminste, als je het in kleine hoeveelheden doet en voor eigen gebruik. Ik heb geluk, ik mijn omgeving barst het van de eetbare vruchten. Ik noem er een paar: vlierbes, pruim, sleepruim, meidoorn, rode bes, kornoelje, bessen van de gelderse roos en bramen. Sommige van deze vruchten zijn te wrang of zuur om zo te eten, maar.... als je ze met elkaar verwerkt, weet je niet wat je overkomt! Zo lekker. Zeker als je dat combineert met lekkere specerijen. Voor een rode siroop gebruik ik graag piment, ook wel 'all spice' genoemd, die geeft een smaak die lijkt op een combinatie van kaneel, nootmuskaat, foelie, kruidnagel... kortom, alles in 1. Natuurlijk kun je naar smaak andere specerijen toevoegen, kaneel is altijd goed. Als je van vanille houdt is dat ook heerlijk om toe te voegen (een klein stukje van een stokje... subtiel is vanille op zijn best), voor iets meer kruidigheid kun je bijvoorbeeld kruidnagel toevoegen. Gebruik de vruchten gemengd, diepvriesfruit uit de super kan ook, gebruik dan ook bijvoorbeeld cranberry, want de 'bosvruchten' uit de super zijn vooral de makkelijker zoete vruchten, en je krijgt juist extra smaaktonen door ook wat wrangere en zure vruchten te gebruiken. Cranberry is hier ook perfect voor en in deze tijd van het jaar goed te verkrijgen. Maak eerst sap van de vruchten, door ze te laten ontdooien en rustig te verwarmen, bevroren fruit laat makkelijk het sap los uit het vruchtvlees, dat is niet altijd handig, maar een groot voordeel bij het maken van sap! Zeef het sap. Nu kun je aan de siroop beginnen - als je weegt hoeveel sap je hebt, doe je er een gelijke hoeveelheid suiker bij (dus bv. ca. 500 g sap + 500 g suiker) - en volg je de bereiding van de eerste siroop, alleen voeg je andere specerijen toe. Voor alle recepten geldt dat je met de specerijen naar wens kunt experimenteren. Zorg wel dat je specerijen even goed hebben meegekookt met de siroop én goed in de siroop zitten ('onder water'). Naar wens kun je een scheut alcohol toevoegen als je de siroop klaar maakt, de siropen zijn ook lekker bij toetjes... De siroop maak je aan met kokend of heet water. Eventueel kun je het glas 'versieren' met bijvoorbeeld een schijfje appel, sinaasappel, of een kaneelstokje, je kunt ook alsnog een scheutje alcohol toevoegen, bijvoorbeeld rum bij de appel/peer siroop, witte port bij de sinaasappel of rode port bij de rode siroop. Op een warme winter! Els

In het voorjaar bloeien ze prachtig, de sleedoornstruiken hier in mijn buurt. Er staan er een aantal in de groenstrook achter mijn huis, maar ze zijn hier in de buurt ook veel aangeplant langs paden, in parken en in het bos. Ik denk dat niet veel mensen ze kennen als eetbaar, de pruimpjes worden pas rijp als het herfst is en als je ze 'zo' van de struik wilt eten dan zijn ze wrang. Niet echt een traktatie. Toch worden de sleepruimen al heel lang gebruikt, bijvoorbeeld in 'sloe gin' - gin gemaakt met sleedoorn. Ook in Duitsland wordt de sleedoorn gebruikt, ook in alcoholische versnaperingen. Ik kocht daar 'huisgestookte' Schlehenbrand. Geweldig. Sterk spul, maar met de heerlijke karakteristieke smaak van sleedoorn. Ik ben niet zo van de schnaps, maar voor dit soort bijzondere drankjes ga ik toch om. Ik was dit jaar laat met plukken - bij sleedoorn moet eigenlijk de vorst er eerst over - dat verzacht de wat wrange smaak. Maar ik was nu al bijna te laat, dus als is langer had gewacht, was er niks meer geweest....de pruimen drogen in en vallen van de struiken, ook zijn er natuurlijk dieren die ze eten. Kortom, zorg dat je op tijd bent, wacht niet tot de vorst. Om sleedoorn te gebruiken in de keuken help ik de natuur een handje, ik pluk, maak het fruit schoon en doe het dan in de vriezer tot ik ze ga gebruiken. Mijn sleedoornpruimen gaan op een later moment in de jam, samen met andere buit uit het bos en de overvloed uit de tuin die ik heb bewaard in mijn vriezer. Bramen, frambozen, bosaardbeitjes, meidoorn, vlierbes....de combinatie maakt niet zoveel uit. Het is alleen van belang om niet 1 soort de overhand te laten nemen. Zwarte bessen bijvoorbeeld, heerlijk als ze subtiel aanwezig zijn. Kattenpis als je er teveel gebruikt. Mijn algemeen jamrecept is dat ik weeg hoeveel vruchten ik heb (schoongemaakt) - dan gebruik ik de helft aan hun gewicht aan suiker - eventueel een schepje citroenzuur of het sap van een citroen toevoegen voor een mooiere kleur en gelering. Natuurlijk kun je ook met geleisuiker werken, ik gebruik dan het liefst de halfzoete variant, dan komt de smaak van de vruchten ook nog mooi naar voren - de verhouding suiker/vruchten staat op de verpakking. Succes! Els Nog even over wildplukken.... Ik hoor de laatste tijd wel discussie over wildplukken. Daar is wel een misverstand. Voor mij zijn mensen die voor hun eigen gewin het boos leeghalen geen wildplukkers, maar stropers of vandalen. Een wildplukker plukt met respect. Is er weinig? Dan laat ik het staan. Ik kan ook naar de supermarkt, de dieren uit het bos niet. Maar ja, sommige heerlijkheden vind ik niet in de supermarkt, daarvoor zijn bos en park een mooie uitbreiding! Wat verder belangrijk is als je gaat plukken: pluk alleen als je 100% zeker bent van wat je plukt, pluk alleen op plekken met overvloed en pluk alleen bescheiden porties voor thuisgebruik. En bedenk dus ook van tevoren wat je wilt maken. Niks zo jammer als een buit uit het bos die niet gebruikt wordt....

In 1 van mijn eerste banen kwam ik het al tegen. De discussie, we wilden op de verpakking zetten dat je 500 g broccoli nodig had om het gerecht te maken. Maar wat is 500 g broccoli? Zoals je het koopt? Of wat je overhoudt als je alleen de roosjes gebruikt? Het was een interessante discussie. Mijn broccolistelen gingen altijd naar het konijn. maar ik begreep uit die discussie dat niet iedereen een konijn heeft.... Nou ja, in ieder geval realiseerde ik me dat de stelen dus prima eetbaar zijn, ze zien er alleen wat anders uit dan de roosjes en door de andere structuur is de bite anders. Ik leg nu vaak de stelen apart als ik wat met broccoli maak. Die stelen gaan weer lekker in de soep of bv. in een groentemandje. Jumjum. Groentemandje - wat heb je nodig: * restjes groente, in blokjes gesneden (bijna alles is bruikbaar) - ik gebruikte broccolistelen, courgette en rode ui * scheutje olie om in te bakken * kruiden - in ieder geval wat peper en zout, maar verse kruiden erbij zijn ook heerlijk. (gerookte) paprikapoeder, of een beetje bouillonpoeder. Voeg toe wat je lekker vindt. * pakje deeg, filo, of bladerdeegn (ontdooitd) * 2 eitjes, losgeklopt * geraspte kaas * muffin vorm, oven, koekenpan Verwarm de oven voor - hete lucht op 175 graden Celsius Vouw vierkante stukjes deeg in de gaatjes van de muffinvorm - zodat het eruit ziet als een soort mandje, of bakje Fruit/bak de groente aan in een beetje olie een koekenpan en voeg kruiden toe naar smaak Vul de 'mandjes' die je gemaakt hebt met het groentemengsel doe er een beetje kaas overheen en in elk mandje een paar eetlepels losgeklopt ei Doe de groentemandjes ongeveer 8 minuten in de oven. Wel even opletten - bladerdeeg heeft wat langer nodig om goed te garen, bij filodeeg moet je juist opletten dat het niet te snel gaat en dat de randjes niet verbranden. heerlijk bij rijst of gepofte aardappels, of gewoon als klein hapje. Sorry konijn ;-) Eet smakelijk! Els

Deze tijd van het jaar, ik ben er dol op. Er is zoveel lekkers wat naar beneden valt. Het enige wat je hoeft te doen is de moeite te nemen om het op te rapen en er wat lekkers mee te maken. Walnoten, de bomen in mijn omgeving worden groot en dat betekent dat er elk jaar meer noten vanaf komen. Heerlijk. Als ik een boswandeling maak dan neem ik een leeg zakje mee. Ik raap alleen van het pad, de rest voor de dieren denk ik dan. Evengoed heb ik na een paar boswandelingen een flinke hoeveelheid noten. Ze moeten nog even gedroogd en eerlijk gezegd zit daar de beperking in wat ik meeneem. Noem me moeilijk, maar ik wil geen drogende noten in mijn bed en op mijn bank. Als ik wat gebakken heb schuif ik ook wel eens een plaat van de drogende noten in de afkoelende oven en dan heb ik opeens noten die klaar zijn om te kraken. Heerlijk. Walnoten zijn heerlijk om zo te eten, of om zelf een notenmix mee te maken. Maar walnoten, pffff, daar kan nog zoveel meer mee. Walnotenspijs bijvoorbeeld, of op een rijst/groente ovenschotel, walnoten erover, laagje kaas en in de oven..... jummie. Maar om eerlijk te zijn, mijn favoriete recept op dit moment is walnoten-amandelkoekjes. Dit is een makkelijk recept met weinig afwas. Het recept is snel klaar - nou ja, wanneer je de walnoten al gepeld hebt ;-) Walnoot & amandelkoekjes - voor ongeveer 25 koekjes Ingrediënten: 125 g walnoten 50 g amandelen (zonder het bruine vliesje) 80 g suiker Snufje zout 1 tl bakpoeder 1 tl (tarwe)bloem 1 (losgeklopt) ei Voor de afwerking: 25 halve walnoten 3 eetlepels poedersuiker Materialen: Keukenmachine/blender om de noten fijn te hakken/malen Oven Kom, lepels, bord, bakplaat bedekt met bakpapier Bereiding: Verwarm de oven voor op 175 graden C, of op 160 voor hete luchtoven Maal de walnoten en amandelen fijn in de blender of keukenmachine Meng de gemalen noten met de suiker, bloem, zout en het bakpoeder Voeg de helft van het losgeklopte ei toe en meng het met een lepel. Het mengsel moet een mooie bal vormen zonder nat of plakkerig te worden, als het nog te los is voeg je nog wat ei toe. Als het te plakkerig is, voeg je een klein beetje extra bloem toe. Rol tussen je handen 25 balletjes van het deeg. Rol de balletjes door de poedersuiker en leg ze op bakpapier op de bakplaat. Druk de balletjes iets plat en druk een walnoot in elk koekje. Bak de koekjes 12-14 minuten in de oven. Laat de koekjes niet te lang bakken, het koekje wordt ‘chewy’ niet knapperig. Laat de koekjes afkoelen. Eventueel kun je ze nog met wat extra poedersuiker bestrooien. Maak er een lekker kopje thee bij en geniet! ELs

Mijn tomaatjes gingen best lekker in de zomer, ik plukte er flink van. Maar nu het mooie weer echt over is, hingen er nog massa's groene trossen aan. Mooie tomaatjes, waarvan ik wist, die worden niet meer rijp. Andere jaren verdwenen deze tomaatjes (met plant) in de kliko. Tomatenplanten moeten nl. niet op de composthoop, om te voorkomen dat je volgend jaar Fytoftora in je planten krijgt. Groene tomaten zijn rauw niet eetbaar, ze bevatten giftige stoffen. Maar er is goed nieuws, die verdwijnen bij verhitten. Dus groene tomaten zijn wél te verwerken tot bijvoorbeeld jam en chutneys. Nou ben ik qua inmaak beter met zoet dan met hartig, nou ja, ik heb wat meer ervaring met zoet dan met hartig. Ik maak al jaren jammetjes en siropen. Chutneys, zoetzuur etc. vind ik toch wat lastiger qua smaken. Op Facebook zag ik al van alles langs komen en zocht een recept. Ik gebruikte het recept van 'Landleven' maar paste het aan naar de hoeveelheid tomaatjes die ik had (schoonmaken en wegen, dan de andere ingrediënten berekenen), met de kruiden die ik in huis had en naar smaak. Een nieuw recept dus - haha 2 eL olijfolie 500 g uien 3 teentjes knoflook 1 kg groene tomaten 250 g appels 1 1/2 eetlepel inmaakkruiden - ik had een zakje van dille & kamille 1/2 TL chilivlokken 2 laurierblaadjes (deze knipte ik in stukjes om over de potjes te verdelen) 425 ml appelazijn (ja, die uit mijn eerdere blog ) 250 g licht bruine basterdsuiker 1 EL Melasse 100 g vijgen 100 g rozijnen 1/2 TL grof zeezout * goed afsluitbare potjes (uitgekookt) Snij de uien, knoflook, tomaten, appels en vijgen. In een grote pan fruit je de uitjes & knoflook in de olijfolie, de in stukjes geknipte laurierblaadjes verdeel je over de potjes. In de pan voeg je daarna de andere ingrediënten toe. Dit laat je even goed pruttelen. Even proeven - mist er nog echt iets? De smaken trekken natuurlijk nog door, maar de zoet/zuur/zoutbalans kun je wel beoordelen - en eventueel nog wat extra toevoegen. Gebruik niet minder zout, azijn of suiker, deze zorgen voor de houdbaarheid van de chutney. Als je toch minder zout of suiker wilt gebruiken, zul de chutney vers moeten maken en binnen een paar dagen op moeten maken. Doe de chutney in de potjes en sluit direct de deksels. Af laten koelen in de pot. Maak mooie labels zodat je altijd weet wat je in de kast hebt staan en bovendien altijd een leuk kadootje bij de hand hebt. Succes Els Over het gebruik van groene tomaten zijn de meningen verdeeld, in sommige landen worden groene tomaten beschouwd als delicatesse, in Nederland worden ze ook beschouwd als giftig, groene tomaten bevatten solanine, dit is een giftige stof die door verwarmen niet verdwijnt. Het is dezelfde stof die ook in aardappelen voorkomt. Als de cijfers die ik kon vinden betrouwbaar zijn, dan zit er in een potje groene tomatenchutney ongeveer net zoveel solanine als in een portie stamppot. Voor mij reden om het recept wel te plaatsen. Uiteraard moet je voor jezelf overwegen - bijvoorbeeld wanneer je ook veel aardappelgerechten eet - of je ook groene tomatenchutney wilt eten.

Zelfgeplukt, daar kan niet zo heel veel tegenop. Vorig jaar plukte ik cranberries op Terschelling, het was een prachtige dag eind oktober. Maar ja, cranberries, wat ga je daar mee maken? Ik wist het even niet. Thuisgekomen maakte ik ze schoon en ze ginngen netjes in zip-lockzakjes in de vriezer. In afwachting van een goed moment. Mijn oogst aan appels is dit jaar goed, best wel wat met een buts of plekje, maar ook veel... voor zo'n klein boompje dan. En ja, toen moest ik ook iets met mijn appeltjes bedenken. Natuurlijk appeltaart, appelcrumble, de klassiekers....en toen bedacht ik dat het zoete van de appeltjes met het zure van de cranberries wel een mooie combi zou zijn. Een snelle blik op internet gaf mij gelijk, ik ben niet de eerste ;-) Ok, hier dan even mijn receptje voor appel-cranberry-compote: 950 g appelstukjes (gewogen na het schillen & snijden) 150 g cranberries 250 ml witte wijn (ik had een restje....) 1 pakje geleisuiker minder zoet ca. 10 pimentkorrels (kaneel kan ook) Goed afsluitbare potjes & deksels, even uitgekookt met een beetje soda ** Ongeveer dit recept heb ik ook gebruikt voor mijn tropische nee-nuari jam - ik gebruikte een kilo vruchten, bij mij ongeveer half-half ananas en banaan, 350-400 ml zoete witte wijn en daarbij dan piment & kaneel en een zakje geleisuiker minder zoet ** Breng het fruit met de wijn en geleisuiker aan de kook - voeg de pimentkorrels toe (ik doe dat vaak even in een theezeefje, drijvend in de vloeistof - dan heb ik de korrels straks snel te pakken en kan elke pot 1-2 korrels krijgen). Doe 1-2 pimentkorrels in elk potje - en vul de potjes met de hete compote. Sluit direct af. Ik zet ze op hun kop daarna. Maar ik geloof dat er tegenwoordig wat discussie is of dat nodig is....ik zou zeggen, doe wat je gewend bent met het soort potjes wat je gebruikt (weckpotten zet je sowieso niet op de kop....). Laat de potjes afkoelen, je kunt ze terug omdraaien als ze een stuk afgekoeld zijn. Jumjum, zeg nou eerlijk, wat is er lekkerder dan zelfgeplukt en zelfgemaakt? Nu alleen nog even labelen, zodat je altijd weet wat je in je voorraad hebt. Er zijn leuke programmaatjes waarmee je snel een eigen etiketje maakt, kijk hiervoor ook even bij mijn post 'plakken maar' Eigengemaakte jam is heerlijk bij scones, ik deelde een recept op mijn verjaardag, niet te moeilijk, met ingrediënten die je vaak wel in huis hebt. Je kunt het recept hieronder downloaden. Succes! Els

In mijn tuin heb ik een paar jaar geleden een kleine appelboom geplant, maar zoals dat gaat, kleine boompjes worden groot (groter in ieder geval), en dit jaar hangt het boompje flink vol met appels. Één rotte appel... De appel zit ook diep in onze taal, veel spreekwoorden, uitdrukkingen. Één rotte appel in de mand maakt alle gave fruit te schand. Appels en peren vergelijken, een appeltje voor de dorst, noem ze maar. En dat de appel niet ver van de boom valt, ja, dat zie je ook heel goed met een eigen appelboom. Iedereen met een appelboom zal het herkennen, in het voorjaar, direct na de bloei denk je 'wow, dat worden er wel duizend' en, 'wat ga ik met die appels doen?' maar in de loop van het seizoen vallen de kleintjes eraf en blijft er nog maar een fractie over van waar je mee begon. Logisch eigenlijk, als mijn boom al die vruchten van het voorjaar had moeten dragen, was die zeker onder zijn eigen gewicht bezweken. Zelfbescherming dus. En ook nu, terwijl de eerste appels al bijna rijp zijn, vallen er nog appels af, er zijn er die wat zijn gaan rotten en sommige zijn aangepikt door vogels, ook de wespen weten de weg. Ik probeer dus de aangetaste appels bij de boom weg te halen. Maar ja, ik zeg dan 'sorry kliko', of 'sorry composthoop', want met die appeltjes die al bijna rijp zijn, daar kun je dus al heerlijke dingen mee maken. Altijd lekker is - slechte plekken er ruim afsnijden - in stukjes door een cake, of geraspt met rozijnen, honing en een beetje kaneel door de yoghurt. Hiervoor heb je met enkele appels al wat lekkers. Maar, juist van de appels van je eigen boom kun je ook heerlijk appelazijn maken. Erg simpel, en lekker. Voor het maken van appelazijn gebruik ik altijd appels waarvan ik weet waar ze vandaan komen, omdat ook schil en klokhuis gebruikt worden, wil ik 'verse' appels (geen schimmel !!) en zeker weten dat ze onbespoten zijn - van eigen boom (of van buren, uit het park...) is ideaal dus! Wat heb je nodig: * een schone pot - en een kleinere pot die erin past (ik gebruik een weckpot en een jampot die in de opening past) * paar appels & water * doek (keukenrol kan ook), touwtje of elastiek Wat ga je doen: * spoel de appels schoon (niet te grondig) en snij de appels in stukken, ja, met schil en klokhuis, de eventueel slechte stukken gebruik je niet. * doe de stukken in een pot, vul met water tot iets boven de appels (alle appelstukjes moeten onder staan) * zet de jampot (gevuld met water voor het gewicht) in de pot, zodat de appelstukjes niet gaan drijven -> kijk even op de foto hoe ik dat doe * Dek de pot af met het doek en sluit het met een touwtje of elastiek zodat er geen vliegjes bij kunnen * Geduld, na een paar weken wordt dit azijn. Je zet de pot gewoon op een rustig plekje in je keuken. In het begin gaat het bubbelen (ja, dat klopt). Mogelijk krijg je een witte laag op het water, niks mis mee. Alleen als het gaat schimmelen - groen, grijs pluis enzo, dan moet je opnieuw beginnen. Na paar weken kun je voorzichtig even proeven, als de azijn goed op smaak ik dan zeef je deze en bewaar je op een koele en donkere plek. Liefst in een pot of fles die niet helemaal afgesloten is! Doordat je de azijn onbewerkt laat (geen verhitting), gaat het proces nog even door, waardoor je anders druk op je fles of pot kunt krijgen, dat kan veel troep geven. Niet 100% afsluiten dus ! (zo'n dopje, als op mijn foto, wordt bij diverse winkels wel verkocht, het past op de meeste flessen met een nauwe hals). Later, als je appels rijp zijn en je appelmoes gaat maken, of appeltaart, of... nou ja, dan kun je ook met de schillen weer azijn maken. Appelazijn is smakelijk, gezond én handig bij veel schoonmaakklusjes. Wat allemaal te doen met appelazijn? Ja, daar moet ik een andere keer maar eens over schrijven, voor andere ideetjes zie mijn andere blogs of kijk bij hergebruik of recepten als je wat specifieks zoekt. Succes ! Els

Je kocht ze, 5 in een netje, maar had er maar 1 nodig. Voor het recept had je alleen zest nodig, of je maakte limoncello en had na het schillen 10 citroenen over… die wel op moeten, want zonder schil zijn ze zo bedorven. Weggooien kan altijd nog.... Zeg ik altijd. Bij mij betekent dat, na jaren ervaring (ja, ook mislukking, dat leert het snelst), dat er niet zo veel meer weg gaat. Deels bedenk ik van tevoren of ik het ga kopen en echt ga gebruiken en verder heb ik ondertussen veel ‘trucjes’ en fijne recepten om restjes te verwerken. Over citroenen en andere citrusvruchten zijn dikke boeken geschreven, terecht. Zo veelzijdig als ze zijn. Voor hartig en zoet, je gebruikt binnen en buitenkant. Én natuurlijk de beloning met een prachtige plant als je een pit in de grond hebt gestopt en die gaat groeien ! En dan heb je natuurlijk de uitspraak, ‘when life gives you lemons …’, roep dit eens tegen iemand en kijk wat die antwoordt. Interessant. Wat zou je zelf antwoorden? Ik verraadde al wat ik zou zeggen. Ik maak limonade. Voor limonade van vruchten gebruik je een vaste verhouding, 600 g suiker met 1 l sap. Rustig aan de kook brengen, heet afvullen in schone flessen die je goed kunt afsluiten. Af laten koelen en daarna koel en donker bewaren. Siroop van citroensap kun je zo wel maanden bewaren. Met andere vruchten voeg je een deel citroensap toe of wat citroenzuur om de siroop beter houdbaar te maken. Ga je de siroop meteen gebruiken, dan is dat niet nodig. Wél in de koelkast bewaren dan en binnen ca. 5 dagen opmaken, je wilt niet dat je siroop gaat gisten. Je hebt natuurlijk niet altijd een liter sap, heb je minder sap? dan staat onderaan een makkelijke tabel om te zien hoeveel suiker je nodig hebt om een siroop te maken. En dan heb je siroop gemaakt, een heerlijke citroenlimonadesiroop, daarmee kun je natuurlijk, uh, citroenlimonade maken. Ja, dat klopt. Citroenlimonade is heerlijk, koud, in de zomer, leng aan met water en doe er een ijsklontje bij, of gebruik een water met bubbeltjes, nog feestelijker, een neutrale ‘bruiswijn’, of gebruik een scheutje in een mocktail of cocktail ! IJsthee, gaat ook perfect, zet een lekkere groene of zwarte thee en laat die afkoelen. Leng hier de siroop mee aan. Een drankje ziet er extra feestelijk uit met een beetje garnering, een takje munt, basilicum, tijm of salie, een paar (roze) peperkorrels, piment, jeneverbes. Stukjes of schijfjes fruit, een klein stukje schil. Bloemen, zoals lavendel, viooltje, roos… Wat je normaal ook in de keuken gebruikt kun je gebruiken. Gebruik geen andere planten en bloemen zonder te checken of ze veilig te eten zijn ! En als je dan richting de winter nog niet door de voorraad siroop heen bent, dan kun je ook warme limonade maken ! Eventueel met een pijpje kaneel erin, steranijs, piment, roze peperkorrels… Ik heb al dorst gekregen, en jij ? Els

De noot, we kennen hem al lang, je vindt hem ook terug in onze taal, een harde noot om te kraken, met een appel naar een noot schieten, van de noot een neut maken Uhm, van de noot een deugd maken ? Hoe ging die ook alweer ? Nou ja, als je dus van de noot een neut wil maken, dan heb je noten nodig. Noten, herfst, nog even geduld denk je dan. Nee dus, voor noten voor je notenlikeur van walnoten moet je er op tijd bij zijn. Je gebruikt namelijk de walnoot als die van binnen nog zacht is. Fijn ook, want je moet de noten in stukken snijden en het zijn, als je te laat bent, harde noten om te kraken. In Zuid-Europa wordt ook al jaren notenlikeur gemaakt, in Italië bv. is het op 24 juni San Giovanni en dat is hét moment om de onrijpe noten te plukken ! Nocino, zo heet het notendrankje in Italië, maar vergelijkbare alcoholische dranken worden in andere landen ook al eeuwenlang gemaakt. Een drankje met ervaring dus, maar ook met geduld. Je gaat nu plukken, maar je borrel is pas klaar in de herfst, of, als je kunt wachten, rond Kerst. Ik maak nu al een paar jaar notenlikeur, het wachten wordt makkelijker, want ik zorg dat er nog een paar flesjes staan van vorig jaar. En dit jaar heb ik zelfs gewacht met het bottelen van de likeur totdat ik de pot weer nodig had voor nieuwe noten ! Nu dus. Resultaat is een prachtig donkere notenlikeur met een intense smaak. De likeur smaakt mij elk jaar beter. Als je zelf de komende dagen lekker wilt gaan plukken, dan kun je het beste even het recept hieronder downloaden, dan weet je hoeveel je ongeveer nodig hebt. Jammer om te veel te plukken, want er zijn ook dieren die later in het jaar graag een nootje kraken. Succes !